دیتاسنترهای چندگیگاواتی متا با نام‌های «پرومتئوس» و «هایپریون» شناخته می‌شوند.
مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا، از برنامه سرمایه‌گذاری چندصد میلیارد دلاری برای ساخت چندین دیتاسنتر غول‌پیکر با هدف رسیدن به «ابرهوش» رونمایی کرد. این پروژه‌ها با نام‌های «پرومتئوس» و «هایپریون» متا را در رقابت هوش مصنوعی به جایگاهی قدرتمند می‌رسانند، اما نگرانی‌هایی درباره مصرف بالای برق و منابع آبی کمیاب نیز به‌همراه دارند.
به گزارش بلومبرگ، مارک زاکربرگ با اعلام برنامه‌ای سرمایه‌گذاری عظیم، رسماً ورود متا به فاز جدید رقابت هوش مصنوعی را اعلام کرد. او گفت متا در حال ساخت چندین «خوشه تایتان» یا دیتاسنترهای چند گیگاواتی است تا قدرت محاسباتی لازم برای توسعه «ابرهوش» (Superintelligence) — هوشی فراتر از هوش انسان — را فراهم کند.
دیتاسنترهای متا؛ پایه ابرهوش آینده
برنامه متا شامل دو پروژه کلیدی و بزرگ است:
* پرومتئوس (Prometheus): نخستین دیتاسنتر با ظرفیت ۱ گیگاوات که در نیو آلبانی، اوهایو در حال ساخت است و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۶ عملیاتی شود.
* هایپریون (Hyperion): پروژه‌ای بسیار بزرگ‌تر در لوئیزیانا که به گفته زاکربرگ، وسعت آن «بخشی قابل‌توجه از منهتن» خواهد بود. این دیتاسنتر تا سال ۲۰۳۰ به ظرفیت ۲ گیگاوات می‌رسد و در نهایت قابلیت توسعه تا ۵ گیگاوات را خواهد داشت.
این اقدام متا همراه با جذب استعدادهای برجسته‌ای مثل الکساندر ونگ، مدیرعامل سابق Scale AI، نشان‌دهنده عزم جدی این شرکت برای سبقت‌گرفتن از رقبایی همچون OpenAI و گوگل دیپ‌مایند است.
اما این قدرت محاسباتی عظیم هزینه‌های سنگینی دارد. مراکز داده متا مصرف بسیار بالای برق و آب دارند و تأثیرات منفی جدی روی جوامع محلی گذاشته‌اند. گزارش نیویورک تایمز نشان می‌دهد یکی از دیتاسنترهای متا در جورجیا باعث خشک‌شدن چاه‌های آب برخی ساکنان و افزایش قیمت آب شده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ این منطقه با کمبود و جیره‌بندی آب مواجه شود.
درحالی که یک دیتاسنتر معمولی روزانه حدود ۵۰۰ هزار گالن آب مصرف می‌کند، درخواست‌ها برای مراکز داده جدید هوش مصنوعی تقاضایی تا ۶ میلیون گالن آب در روز را نشان می‌دهد؛ رقمی که از مصرف روزانه کل برخی شهرستان‌ها فراتر است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۰۳۰، مراکز داده ممکن است ۲۰ درصد از برق کل آمریکا را مصرف کنند، در حالی که این رقم در سال ۲۰۲۲ تنها ۲.۵ درصد بود.
با وجود این نگرانی‌ها، دولت آمریکا به‌ویژه در دوره ترامپ از توسعه این زیرساخت‌ها حمایت کرده است. وزیر انرژی، هوش مصنوعی را «مهم‌ترین مرز پرمصرف انرژی آینده» خوانده و برق را به «باارزش‌ترین خروجی ممکن: هوش» تشبیه کرده است. این حمایت سیاسی همراه با پروژه‌های مشابهی مانند «استارگیت» OpenAI و «کلوسوس» xAI نشان می‌دهد صنعت فناوری مصمم است هر طور شده زیرساخت‌های لازم برای پیروزی در رقابت هوش مصنوعی را فراهم کند؛ رقابتی که ممکن است هزینه آن را زمین و جوامع محلی بپردازند.
منبع: دیجیاتو
