الگوریتم‌های هوشمند مردم را بهتر از خودشان می‌شناسد
اگر با کارشناسان حوزه امنیت و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی گفت‌وگویی داشته باشید، به شما خواهند گفت اگر کاربر فعال فیس‌بوک هستید باید بدانید که این شبکه شما را بهتر از خودتان می‌شناسد. این شبکه به‌درستی می‌داند که به چه موضوعاتی علاقه دارید، از چه موضوعاتی فراری هستید و از چه محصولات خانگی یا الکترونیکی استفاده می‌کنید. تاکنون چندمرتبه تبلیغاتی را دیده‌اید که به زبان فارسی روی این شبکه اجتماعی به شما نشان داده‌شده و محصولاتی را به شما معرفی کرده‌اند؟ اگر چنین تبلیغاتی را مشاهده کرده‌اید، به معنای آن است که فیس‌بوک به‌درستی می‌داند شما در کجا ساکن هستید و به عبارت دقیق‌تر حتی می‌داند در چه شهری زندگی می‌کنید و از چه سرویس‌دهنده اینترنتی برای ورود به فضای مجازی استفاده می‌کنید. اما این تمام ماجرا نیست. اگر برنامه پیام‌رسان فیس‌بوک را روی گوشی اندرویدی خود نصب‌کرده باشید، فیس‌بوک اطلاعات به‌مراتب بیشتر و دقیق‌تری درباره شما می‌داند. برنامه پیام‌رسان فیس‌بوک به این شرکت اجازه می‌دهد به اطلاعاتی همچون مخاطبان، پیام‌های کوتاه ارسال‌شده و تاریخچه تماس‌هایی که برقرار کرده‌اید، دسترسی داشته باشد. دیلن مک‌کی، برنامه‌نویس نیوزلندی چند وقت پیش توییتی را منتشر کرد که نشان می‌داد موفق شده است به اطلاعات شخصی خود در سال‌های گذشته که شامل گزارش‌های مفصل درباره تماس‌های ورودی و خروجی و پیام‌های کوتاه بوده در قالب یک فایل فشرده که از فیس‌بوک دانلود کرده، دسترسی پیدا کند. این توییت به‌اندازه‌ای برای کاربران حائز اهمیت بود که بیش از ۳۹ هزار بار ارسال مجدد شد. این پیام نشان می‌دهد، فیس‌بوک طی سال‌های گذشته حجم بسیار زیادی از اطلاعات کاربران خود را جمع‌آوری کرده است. در چند وقت اخیر فیس‌بوک به‌واسطه نقض حریم خصوصی کاربران ضمن عذرخواهی مجبور شد به مقامات مختلف پاسخ‌گو باشد. اما توییت‌های منتشرشده از سوی آقای مک کی یک‌بار دیگر این شرکت را با مسئله حریم خصوصی و عدم توجه به آن روبه‌رو کرد. سخن‌گوی فیس‌بوک، پس از انتشار این توییت‌ها اعلام کرد: «بیشتر شبکه‌های اجتماعی رویکردی مشابه با فیس‌بوک دارند. شبکه‌های اجتماعی به دنبال آن هستند تا یک تجربه کاربری بهتر را در اختیار کاربران قرار دهند. بر همین اساس به جمع‌آوری اطلاعاتی در مورد کاربران خود اقدام میکنند. فیس‌بوک نیز به‌منظور ارائه یک تجربه کاربری بهتر این اطلاعات را جمع‌آوری کرده است.»
برخی از شبکه‌های اجتماعی در چند سال گذشته به شکل پنهانی اطلاعاتی از گوشی‌های کاربران استخراج کرده‌اند
در نگارش‌های قدیمی اندروید، فرایند اخذ مجوزها از کاربران به‌سختی امکان‌پذیر بود. به همین دلیل، برنامه‌های متعلق به شبکه‌های اجتماعی همچون فیس‌بوک مجبور بودند در زمان نصب روی گوشی اندرویدی کاربران مجوز مورد نیاز را به دست آورند. مجوزی که به برنامه‌های پیام‌رسان این توانایی را می‌داد تا به اطلاعات تماس‌ها و پیام‌ها به شکل خودکار دسترسی داشته باشند. گوگل همراه با عرضه نسخه‌های جدیدتر اندروید فرایند اخذ مجوزها را از سوی برنامه‌های کاربردی تغییر داد. این تغییر به‌گونه‌ای اعمال‌شده که هر برنامه کاربردی که در نظر داشته باشد از مجوزها روی گوشی هوشمند کاربران استفاده کند، اندروید پیغامی در این خصوص به کاربر داده و به این شکل سعی در آگاه‌سازی کاربر می‌کند. با وجود این، توسعه‌دهندگان برنامه‌های اندرویدی موفق شدند، برای عبور از این مکانیزم امنیتی راهکاری پیدا کنند. راهکاری که گوگل در اکتبر سال گذشته میلادی موفق شد آن را کشف کند. اما تا پیش از این تاریخ برخی از برنامه‌های متعلق به شبکه‌های اجتماعی به‌راحتی موفق شدند اطلاعات مربوط به تماس‌ها و پیام‌های کوتاه کاربران را جمع‌آوری کنند. اگر کاربر یک شبکه اجتماعی همچون فیس‌بوک هستید این توانایی را دارید تا با مراجعه به تنظیمات حساب کاربری خود در فیس‌بوک به یک کپی از اطلاعاتی که فیس‌بوک از شما جمع‌آوری کرده دست پیدا کرده و مشاهده کنید فیس‌بوک طی این سال‌ها چه اطلاعاتی از شما به دست آورده است. همچنین اگر تمایلی ندارید تا فیس‌بوک اطلاعات مربوط به مخاطبان شما را جمع‌آوری کرده و این اطلاعات را روی سرورهای خود ذخیره‌سازی کند، باید به بخش تنظیمات بارگذاری مستمر در برنامه پیام‌رسان فیس‌بوک رفته و گزینه مربوط را غیرفعال کنید. در این میان کاربرانی که از گوشی‌های ساخت اپل یا همان آی‌فون‌ها استفاده میکنند، در این زمینه خوش‌شانس هستند. به‌واسطه آن‌که اپل سیستم‌عامل iOS را به‌گونه‌ای طراحی کرده که به هیچ برنامه کاربردی اجازه نمی‌دهد به شکل پنهان اطلاعات مربوط به تماس‌های کاربران را جمع‌آوری کند.
شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها به لحاظ حفظ حریم خصوصی چه وضعیتی دارند؟
اکنون‌که مشخص‌شده شبکه‌های اجتماعی چطور به اطلاعات شخصی کاربران دسترسی پیدا کرده، آن‌ها را جمع‌آوری کرده و در نهایت در اختیار شرکت‌های ثالث قرار می‌دهند، این پرسش مطرح می‌شود که وضعیت پیام‌رسان‌هایی همچون سیگنال یا واتس‌آپ چگونه است؟ آیا آن‌ها به‌درستی می‌توانند از اطلاعات شخصی ما محافظت به عمل‌آورده یا آن‌ها نیز به اشکال مختلف و به دور از چشم کاربران اطلاعات را در سرورهای خود ذخیره‌سازی میکنند. کاری که شرکت مشاوره‌ای کمبریج آنالیتیکا (فعال در زمینه تحلیل داده‌ها) انجام داد، نشان می‌دهد چطور افراد بانفوذ این توانایی را دارند تا از قدرت شبکه‌های اجتماعی به بهترین نحو و به نفع خود استفاده کنند. به‌طوری‌که به اطلاعات شخصی کاربران که در حالت عادی دسترسی به آن‌ها امکان‌پذیر نیست، به شکلی تحلیل‌شده و آماده دسترسی پیدا کرده و تبلیغات خود را به‌گونه‌ای آماده کنند تا همه آحاد جامعه را تحت تاثیر خود قرار دهند. در آن زمان فیس‌بوک مدعی شد شرکت مذکور توافق‌نامه مربوط به حریم خصوصی کاربران و سیاست این شرکت را نقض کرده است، اما در مقابل کمبریج آنالیتیکا این ادعا را رد کرد و اعلام داشت هیچ‌گونه خلافی انجام نداده است. درحالی‌که مردم به دنبال آن هستند تا قانون‌گذاران قوانین سختی در ارتباط با حریم خصوصی وضع کنند، در مقابل برخی از مدیران و رهبران دنیای فناوری بر این باورند که بحران فیس‌بوک باعث خواهد شد تا در آینده یک نظارت دولتی بر عملکرد شرکتها سایه افکند. به‌گونه‌ای که در عمل شرکتها قادر نخواهند بود به شکل مستقل پروژه‌های خود را به سرانجام برسانند. در این میان برخی از کارشناسان حوزه امنیت بر این باورند که حریم شخصی باز و بسته به یک اندازه مخرب هستند. در هر دو وضعیت افراد سودجو به‌راحتی می‌توانند از مردم سوءاستفاده کرده یا فعالیت‌های مجرمانه‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند. به اعتقاد کارشناسان، افراد خبره به‌راحتی می‌توانند از طریق به‌کارگیری ابزارهای پنهان به جمع‌آوری اطلاعاتی بپردازند که روی گوشی‌های هوشمند، تلویزیون‌های هوشمند و گجت‌های اینترنت اشیا قرار دارند. شبکه‌های اجتماعی چطور می‌توانند امنیت خود را برقرار کنند؟ اگر به عملکرد برنامه‌های پیام‌رسان پرمخاطب نگاهی داشته باشید مشاهده می‌کنید برخی از این برنامه‌ها از مکانیزم رمزنگاری نقطه پایانی استفاده کرده، سرورهای خود را در کشورهای مختلفی مستقر کرده و در زمینه حفاظت از داده‌های شخصی کاربران سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای اعمال میکنند. اما این قاعده در ارتباط با همه پیام‌رسان‌ها صدق نمی‌کند و برخی از آن‌ها در زمینه اعمال سیاست‌های سخت‌گیرانه با محدودیت‌هایی روبه‌رو هستند. بهعنوان مثال، سخت‌گیری بیش‌ازاندازه روی حفظ حریم خصوصی باعث می‌شود تا مجرمان سایبری به‌راحتی بتوانند از برنامه‌هایی استفاده کنند که عملا هیچ‌کس قادر نیست بر عملکرد آن‌ها نظارت داشته باشد. در چنین شرایطی مجرمان به‌راحتی می‌توانند از فناوری به‌منظور انجام کارهای خرابکارانه استفاده کرده و امنیت جامعه را مختل سازند. بهعنوان مثال، برنامه پیام‌رسان سیگنال که دفتر آن در سان‌فرانسیسکو قرار دارد از جمله برنامه‌هایی است که در زمینه اعمال سیاست‌های سخت‌گیرانه در زمینه حریم خصوصی شهرت دارد. سیاست‌های این شرکت به‌گونه‌ای است که حذف اطلاعات کاربران را به شکل واقعی انجام می‌دهد. در مقابل برنامه پیام‌رسانی همچون واتس‌آپ اطلاعات مختلفی در خصوص کاربران ذخیره‌سازی می‌کند. واتس‌آپ به‌خوبی می‌داند چه کاربرانی با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند و ارتباط آن‌ها چه زمانی برقرارشده است. نکته جالب توجه این‌که موکسی مارلین اسپایک، طراح نرم‌افزار سیگنال می‌گوید: «هر زمان نامه‌ای از یک نهاد قانونی برای دسترسی به داده‌های کاربران دریافت می‌کنیم، فقط می‌توانیم یک کاغذ خالی برای آن‌ها ارسال کنیم. سیاست ما در این زمینه کاملا روشن است.»
در نهایت
از این نکته غافل نشوید که هیچ سازمان یا کارشناسی بهتر از خود شما نمی‌تواند از داده‌های شخصی و حریم خصوصی شما محافظت کند. بر همین اساس پیشنهاد می‌کنیم در صورت امکان حضور خود را در شبکه‌های اجتماعی به حداقل رسانده و سعی کنید از فرصتی که در اختیار دارید برای افزایش مهارت‌های تخصصی خود و کتاب‌خوانی استفاده کنید. همچنین فراموش نکنید زمانی‌که محتوایی را روی فضای مجازی منتشر کردید دیگر نمی‌توانید آن را پاک کنید، به‌واسطه آن‌که شرکت‌های مختلفی همچون گوگل محتوای شما را آرشیو کرده و برای همیشه نگهداری میکنند.
منبع:شبکه-مگ
